कुराकानी । अहिलेको समयमा चलचित्र संस्कृति, शिक्षा, मनोरञ्जन र प्रचारका लागि समाजमा प्रभावशाली माध्यम बनेको छ।
यसले हामीलाई मन्द र सुस्त जीवनबाट विश्राम दिन्छ। यसले तपाईंलाई कल्पनाको दायरामा लैजान्छ अनि केही समयका लागि भएपनि चिन्ताहरूबाट टाढा लैजान्छ र तपाईंको मन मस्तिष्कलाई रिचार्ज गर्न सफल तुल्याउँछ।
चलचित्रको शुरुवाती दिनहरूदेखि नै यसकाे संसार युवा पुस्ताका लागि मनोरञ्जनको एउटा सशक्त माध्यम बनेको थियाे । उनीहरूले यसलाई उत्साहका साथ पछ्याउँछन् र युवा पुस्ता र प्रायः किशोर किशोरीहरू चलचित्रबाटबाट अत्याधिक प्रभावित हुन्छन्।
आउनुस् आज हामी चलचित्रले पार्ने सकारात्मक र नकारात्मक प्रभावको बारेमा केही प्रकाश पार्ने प्रयास गरौंः
अहिलेको समयमा चलचित्र सबैभन्दा शक्तिशाली र फाइदाजनक आमसञ्चारको माध्यम भएपनि मनोरञ्जनको बहानामा सस्तो लोकप्रिय सिनेमाको अभद्रता र अपमानजनक मूल्यको जोखिममा बालबालिका र वयस्कहरू समान रूपमा परेका छन्। चलचित्रलाई एउटा शशक्त मिडियाको रुपमा प्रयोग गर्ने हो भने यो अन्य मिडिया भन्दा धेरै फाइदाजनक हुन सक्छ।
मानिसहरूका लागि चलचित्र सम्पूर्ण मनोरञ्जन साधन बन्न सफल भएको छ तथापी यो सजिलैसँग सामूहिक शिक्षा र सामूहिक शिक्षाको माध्यम पनि बन्न सक्छ। चलचित्रले समाजमा पार्ने सकारात्मक र नकारात्मक प्रभावहरू यहाँ प्रस्तुत गर्ने जमर्को गरेको छु।
समाजमा चलचित्रको सकारात्मक प्रभाव
क) वास्तविकता जाँच
केही चलचित्रहरूले सकारात्मक र रचनात्मक भूमिकाहरू पनि देखाउँछन्, र सबै चलचित्रहरू खराब वा अनैतिक पनि हुँदैनन्। यद्यपि यो अनिवार्य रूपमा फिल्मको फोकस र विषयमा पूर्णरूपमा निर्भर गर्दछ।
केही चलचित्रहरूले विभिन्न देशहरूको सामाजिक आर्थिक वा राजनीतिक सेटको बारेमा सतर्कता उत्पन्न गर्ने प्रयास गर्छन्। यसले लागूपदार्थको दुरुपयोग, मद्यपान, एचआईभी, र धेरै यौन साझेदारहरू हुनुका खराबीहरू जस्ता दुर्गुणहरूको बारेमा बुझाइलाई फराकिलो बनाउँछ। सिनेमाले शिक्षा, चिकित्सा, कला र राजनीतिको महत्त्वको बारेमा प्रशंसा गर्न मद्दत गर्दछ। यसले हामीलाई निराधारहरूको दुष्टता, र अविकसित देशहरूको समस्याहरू, र वर्षौंको युद्धबाट पीडित देशहरूको बारेमा थप जान्न पनि सन्देश दिन्छ।
यी सबै चलचित्र विधाहरूले त्यस्ता परिस्थितिहरूप्रति हाम्रो जिम्मेवारी र समानुभूतिको भावना जगाउन मद्दत गर्छन्। यी सामाजिक जानकारीमूलक चलचित्रहरूले हामीलाई वितरण भइरहेको अर्थ बुझ्न मद्दत गर्दछ। यसले हाम्रो सोचलाई आशावादी तरिकाले प्रभाव पार्छ र हामीलाई समाजमा केही फाइदा हुने प्रयास गर्न मद्दत गर्छ। आफूले हेरेको चलचित्रबाट उत्तेजित भएपछि मानिसहरूले पशु संरक्षण र मानवअधिकारका गतिविधिहरू गरेका प्रशस्त उदाहरणहरू छन्।
ख) रचनात्मकतालाई प्रोत्साहित गर्दछ
चलचित्रहरूले हाम्रो कल्पनाशक्तिलाई सुधार गर्न मद्दत गर्दछ। हामीले हेरेका चीजहरूको बारेमा हामी प्रतिबिम्बित गर्छौं र त्यसपछि हामी हाम्रो कल्पनालाई अलि अगाडि लैजान्छौं र परिकल्पना गर्छौं। युवा महत्वाकांक्षी अभिनेता र प्राविधिकहरू पनि चलचित्र उद्योगमा सामेल हुन उत्सुक छन्, किनकि उनीहरूले पनि आफ्नो रचनात्मकता पत्ता लगाउन र केही प्रेरणादायक सामग्री सिर्जना गर्न पाउनेछन्।
ग) रोजगारी सिर्जना गर्छ
चलचित्र उद्योगले ठूलो संख्यामा मानिसहरूको लागि बहुमूल्य रोजगारी सिर्जना गर्न ठूलो भूमिका खेलेको हुन्छ। स्वाभाविक रूपमा, चलचित्र निर्माण र निर्माणमा नयाँ प्रतिभाको लागि विविध अवसरहरू छन्। तर, चलचित्रमा काम गर्न विशेष तालिम र ज्ञान चाहिन्छ।
घ) सामाजिक मनोरञ्जन
चलचित्रहरूले मानिसहरूको मनमा रहेको डर, निराशा र तनावलाई केही समय भएपनि बिर्सन मद्दत गर्छ।यसले दर्शकहरुलाई मनोरञ्जन दिन्छ । आफ्नो व्यक्तिगत जीवनसँग कुनै सरोकार नभएका चीजहरूमा केन्द्रित बनाएर दर्शकका मनमा आशाको सञ्चार गराइदिन्छ।
समाजमा चलचित्रको नकारात्मक प्रभाव
क) अनावश्यक प्रचार प्रसार
चलचित्रहरूले आफ्ना दर्शकहरूलाई धेरै हदसम्म प्रभाव पार्न सक्षम हुन्छ जसको विज्ञापन उद्योगले अनुचित प्रयोग गरिरहेका हुन्छन्। उनीहरूले चलचित्रमा केही सेकेन्डको फुटेजहरू प्रयोग गरेर आफ्ना उत्पादनहरू सारा संसारमा विज्ञापन गर्छन्। उदाहरणका लागि, नयाँ कार मोडेल, नयाँ डिजाइनर लुगा र सामानहरू वा केही खाद्य पदार्थहरुलाई कलाकारहरूले आफ्नो भूमिका निर्वाह गरेर संसारलाई प्रस्तुत गर्दछन्।
यसले हामीलाई नयाँ उत्पादनको बारेमा सचेत गराउँछ, हामीलाई चासो र संलग्न बनाउँछ। अनि यी प्रोडक्टहरुलाई हामीहरु इन्टरनेट वा विज्ञापनहरू मार्फत पत्ता लगाउँदछौं । यसरी हामीले विज्ञापन र सूचनाको सञ्चारको सर्कल विज्ञापन कम्पनीहरूको खल्ती भरिरहेको हुन्छौ।
ख) जीवनशैलीलाई असर गर्छ/ सांस्कृतिक अतिक्रमण
हामीले हेर्ने र सुन्ने हरेक कुराले हामीलाई कुनै न कुनै स्तरमा प्रभाव पारिरहेको हुन्छ। हामी तिनीहरूलाई अनुकरण गर्ने र तिनीहरू जस्तै व्यवहार गर्ने प्रयास गर्छौं। हामी तिनीहरूको नयाँ फेसन प्रवृत्ति, तिनीहरूको बोल्ने तरिका, र तिनीहरूले नेतृत्व गर्ने जीवनशैली, अन-स्क्रिन र अफ-स्क्रिन दुवैको अनुकरण गर्छौं। हामी उनीहरूको व्यक्तिगत र निजी जीवनको बारेमा हरेक सानो विवरण पत्ता लगाउन इच्छुक छौं।
ठ्याक्कै यही कारण हो कि चलचित्रहरूमा धुम्रपान प्रतिबन्ध लगाइएको छ, किनकि मानिसहरूले आफ्ना मनपर्ने कलाकारहरूलाई पर्दामा धुम्रपान गरेको देख्छन् र उनीहरूलाई पनि यो प्रयास गर्नुपर्छ भन्ने महसुस गराउँछ। हामीलाई लाग्छ कि यो स्टाइलिश चीज हो, र हामी यो गर्छौं किनभने यसले हामीलाई हाम्रो मनपर्ने अभिनेताहरूसँग नजिकको महसुस गराउँछ।
सिनेमाले हाम्रो संस्कृतिलाई विभिन्न तरिकामा असर गरेको छ। उदाहरणका लागि, विवाहको जगलाई नै खतरामा पार्न फिल्महरू धेरै हदसम्म जिम्मेवार हुन्छन्।
तिनीहरूले यसलाई विवाह, बाह्य सम्बन्ध र बहुविवाह सम्बन्धमा लिप्त हुनु सामान्य जस्तो देखिन्छ। यद्यपि, वास्तवमा, यो एक भयानक खतरनाक र हानिकारक अभ्यास हुन सक्छ। जे होस्, चलचित्रहरू र समाजमा तिनीहरूको प्रभाव धेरै गहिरो छ र हाम्रो अस्तित्वको अभिन्न अंग बनेको छ।
निष्कर्ष
सामाजिक सीमा भित्र गरेको सबैकुरा सम्मानजनक र सह्य हुन्छन् । त्यसैगरी, हेर्न लायक चलचित्रहरूमा समय लगानी गर्नु राम्रो हो तर त्यसमा लत लाग्नबाट जोगिनुपर्छ। कुनै पनि कुराको लतले पैसा र समय मात्र बर्बाद गर्दैन, यसले भविष्यमा पनि नयाँ धेरै असर गर्न सक्छ।
-सुझावको अपेक्षा सहित
